Üniversiteye Hazırlık
Üniversite RehberiÜniversitelerÜniversite BölümleriÜniversite Taban PuanlarıTercih MotoruMeslekler Rehberiİşverenlerin TercihiYKS Puan Hesaplamaİlk İşim ve Profesyonel Hayat
CV ÖrnekleriMaaşlarMaaş HesaplamaMülakata HazırlıkKariyer GünleriStaj ve Bootcamp FırsatlarıStaj Günleriİş HayatıKPSS Puan HesaplamaAday (İş mi Arıyorsun?)
Burada seni bekleyen binlerce ilan var!
İşveren (İlan mı Vereceksiniz?)
Pozisyonunuza en uygun aday burada!
Nedir?
İçindekiler
Usta, çeşitli araç gereçlerin tamiri, onarımı veya imalatı için yapılan faaliyetleri yönetir. İş yerlerinde bir veya birkaç usta bulunabilir. Deneyim süresi ve iş yeterliliği bakımından üst düzey çalışanlardır. Birçok beceri gerektiren mesleğin yüksek bir pozisyonu olması, ustalara maaş konusunda avantaj sağlar. Ustalık gerektiren işler çoğunlukla fiziksel çabayla yapıldığı için bir usta aktif olarak hizmetin her aşamasında ve saha işlerinde görev alır. Konumu sebebiyle iş yerindeki standart bir elemandan farklı bir çalışma düzeni içerisinde bulunması beklenebilir. Usta, mesleği konusunda uygulamalı örnekler verip yeni çalışanların gelişimine de katkı sunar. Sanayi sektöründe ustalık yaygın istihdam alanlarından birini oluşturur. Kalifiye eleman türlerinden biri olması, pozisyonun saygınlığını yükseltir. Usta kimdir sorusuna görev ve sorumluluklar açısından birçok cevap verilebilir.
Birbirinden farklı işletmeler için usta kime denir sorusunun farklı cevapları bulunur. Bazı işletmeler genel kontrolü sağlayan ve sadece özel hallerde çalışma sürecine dahil olan personelleri usta olarak tanımlar. Çoğunlukta olan diğer işletmeler için ustalık, üst düzey iş deneyimine sahip olan ve düzenli şekilde çalışan personelleri ifade eder. Birçok meslekte ustalık, tezgah başında çalışma pozisyonlarındandır. Atölye, fabrika, tesis gibi çalışma mekânları bir usta için başlıca iş ortamlarıdır. Pozisyonun temel gerekleri olan deneyim ve iş öğretebilme becerisi, usta için ilk şartlardır. İş yerlerinin kalifiye elemanları olan ustalardan beklenenler çoğunlukla şu şekilde listelenebilir:
• Tamir, onarım, üretim süreçlerini gözlemler, gördüğü hatalar için uyarıda bulunur.
• Bir işin farklı aşamalarının aksamadan devam etmesini sağlar.
• İşletmenin sektörel hedeflerine uygun olarak, beraberindeki personellerin çalışma hızını artırıp azaltabilir.
• Sadece çırak ve kalfaların değil, işyerinde farklı görevler üstelenen çalışanların da kontrolünü yapabilir.
• İşlerin sürebilmesi için daima hazırda bulunması gereken malzemelerin envanterindeki eksikleri tespit eder.
• Usta sorumlulukları ve görevleri konusunda gösterdiği hassasiyetle diğer çalışanlara örnek olur.
Usta nedir sorusu için cevap olabilecek kişiler, mesleki yeterliliği bulunan meslek erbaplarıdır. Normal şartlarda, usta seviyesine ulaşmadan bir yerde ustalık yapılamaz. Ustalık unvanını alabilmek için MEB onaylı meslek kurslarında ilgili eğitimi görmek gerekir. Süreç sonunda alınan sertifika, ustalık belgesiyle karıştırılmamalıdır. Özel bir meslek dalına dair alınmış yeterlilik sertifikası bir çeşit izin belgesidir. Sertifika alanıyla doğrudan ilgili işler yapılan yerlerde veya seri faaliyet gösteren üretim tesislerinde görev alabilmek, sertifikayla mümkündür. Usta olmamasına rağmen meslek sertifikası bulunanlar usta statüsüne ulaşabilir. Bunun için mesleki sınavlara girmek gerekir. Fiilen ustalık yapan fakat belgesi bulunmayanlar da ilgili kurumun sınavlarını geçerek durumuna resmiyet kazandırmalıdır. Sıfırdan başlayarak bir işte ustalık statüsüne yükselmek isteyenler, mesleki eğitim merkezlerinde sırasıyla çıraklık, kalfalık ve ustalık dersleri alırlar. Her kademenin ayrı sınavları mevcuttur. Eğitimin tamamlanması, müfredat uygulamalarına paralel olarak birkaç yıl sürebilir. Eğitimi alınan meslek dalı, hizmet süresini belirleyen bir faktördür. Meslekte deneyim kazanarak belgesiz şekilde ustalık yapanlar, ders almayıp doğrudan sınavlara katılır. Usta olmak için gerekli evraklar, ustalık belgesinin gerektirdiği evraklardır. Resmi eğitim merkezlerinin talep ettiği belgelerin zaman içinde güncellenmesi mümkündür.
Usta olmak için ne yapılmalı diyen çalışanlar, mevcut konumlarının gerektirdiği ölçüde, yoğun bir çalışma düzeni içerisine girebilecekleri gibi bu pozisyon için gerekli eğitimleri almak için de çalışmaya devam edebilir. Bir işte usta olmak, tamamen o işe odaklanmakla mümkündür. Çeşitli iş yerlerinde usta olarak hizmet vermek için mevcut deneyimi belgelemek gerekir. Belge sahibi olmadan oto tamirhanelerinde, tekstil atölyelerinde, çeşitli fabrikalarda veya dükkanlarda çalışmak mümkün olabilir. Belgesiz ustalık, aynı iş yerinde uzun süre çalışıp ustalaşan kimseler için gayri resmi bir unvan sayılır. Mesleki ve Teknik Eğitim Yönetmeliği’ndeki istihdamla alakalı maddeler, şef adaylarının veya ustaların belge ibraz etmesini zorunlu kılar. Bir iş yerinde çalışmak için ve usta iş başvurusu yaparken prosedür gereği en az birine sahip olunması gereken evraklar şöyledir:
• Mesleki ortaöğretim diploması
• Onaylanmış bir eğitim kurumundan alınan sertifika
• Ustalık belgesi
• Özel iş yeri açmaya olanak sağlayan izin belgesi
Ustalık pozisyonuna ilişkin ilanlar, farklı aralıklardaki deneyim sürelerine odaklanabilir. Usta nasıl olunur sorusunun cevaplarında deneyim öne çıkar. Mesleki sınavları geçerek usta olanlar, işletmelerin 5 – 10 yıl aralığında olabilecek deneyim alt sınırını karşılayabilmelidir. Usta yalnızca kendisine verilen işi yapmaz, işçilerin disiplinli şekilde çalışmayı sürdürmesini sağlar ve gerektiğinde onlara mesleki bilgiler verir. Yeni işçilerin mesleğe uyum sağlayabilmesinde ustanın tavır ve davranışları önemli yer tutar. Hoşgörülü, yardımsever, iyi niyetli ve güler yüzlü ustalar işletmenin kalitesini artırır. İdari yeteneğe sahip olmak bir usta için önemli şartlardandır. Yönetim kadrosuna rapor sunma veya iş seyri hakkında detaylar paylaşma sorumluluğu, bir iş yerinde ustalık yapanların iletişimsel açıdan yeterlilik göstermesini gerektirir. İşveren, her çalışanla tek tek diyalog kurmak yerine mesajlarını doğrudan usta ile iletebilir. Bu iletişim süreci de usta sorumluluklarının bir parçasıdır.
Alanında yeterli olduğunu ispatlamış ustalar, yıllarca ilgili mesleği yaparak bu konuma gelir. Usta adayının ne kadar profesyonel olduğu, evrak yeterliliğinden çok deneyimle ölçülür. Hızlı çalışabilmek için el becerisi, ağır ekipman veya ürünleri rahat kontrol edebilmek için kas gücü, hizmet kalitesini yüksek tutmak için dikkatli ekipman kullanımı gerekir. Faaliyet araçları; dolum, paketleme, pişirme, soğutma, karıştırma, kırma, ayıklama veya bir cismi yerden yükseğe kaldırma için kullanılabilir. Farklı hizmetler sunan makinelerin kullanım detayları birbirinden farklıdır. Ustalar bu farklı hizmetler konusunda gerekli tecrübeye sahip olan personellerdir. Aktif olarak hizmet vermeye devam eden, iş motivasyonu yüksek adaylar usta pozisyonunda çalışmak için daha uygun sayılır. Çırak, kalfa, usta pozisyonlarında hizmet veren iş kolları devlet destekli projeler yardımıyla sürdürülebilmektedir. Bunlarla birlikte birçok fabrikada, atölyede ve imalathanede ustalık pozisyonunda hizmet verilebilir. Salam, sosis, sucuk fabrikaları, et kombinaları, atık dönüştürme tesisleri, otomotiv fabrikaları ve konfeksiyon atölyeleri yoğun iş temposuna ayak uydurabilecek usta adayları arayan iş alanları olarak belirtilebilir. Mesai süresi, vardiya saatleri, maaş miktarı, çalışma ortamı ve sosyal haklar açısından farklılıklara sahip bu iş yerlerinde usta olmak için gerekli şartlar şu şekilde listelenebilir:
• Askerlikle ilişiği bulunmamak.
• Son dönemde fiilen mesleği icra etmiş olmak.
• Temiz bir adli sicil kaydına sahip olmak.
• Fiziksel anlamda işin gerektireceği özelliklere sahip olmak.
• Çalışılan sektörün özelliklerine göre hızlı ve düzgün çalışabilmek.
• Çalışırken iş yeri genelini denetim altında tutabilmek.
• İşçilerin karşılaşabileceği mesleki sorunlara çözüm üretebilmek.
• Çalışma ortamında meydana gelebilecek kriz durumunu kontrol altına alabilmek.
Usta maaş miktarında görev alınan sektör ve çalışma ortamının özellikleri belirleyicidir. Usta pozisyonunda görev alan personelin, iş akışını hızlandırmak için idarecilerle doğrudan temasa geçebilmesi önemlidir. Kariyer.net te yer alan usta iş ilanları, çalışma koşulları bakımından çeşitlilik sunar. Siz de Kariyer.net aracılığı ile yeterli donanıma sahip olduğunuz sektörün onlarca iş fırsatına ulaşabilir, ilanlara kolayca başvuru yapabilirsiniz.